.تواضع و فروتني امام سجاد(ع)انسان كامل هرگاه چنين معرفتي دريافت كرد كه خود بزرگ بيني و كبريايي از همه جهات، شايسته ذات بي همتاي حق تعالي است، زيرا او به ذات خويش قائم است و همه چيز در حيطه قدرت او قرار دارد، هرگز خود را بزرگ نمي بيند و ذره اي تكبر در وجود او راه نمي يابد، اگر چه آراسته به فضايل و مزين به كمالات فراوان باشد.
دليل بر اين امر آن است كه چنين انساني همواره خود را در احاطه قدرت خداوند، مانند پري در محدوده گرد باد مي يابد. زيرا حادثي است مسبوق به عدم و سرانجام با فرا رسيدن اجل و تمام شدن عمرش دستخوش مرگ و نيستي خواهد شد.
تكبر و خودبزرگ بيني چيزي غير از درگيري و مخالفت با خداي تعالي به صفتي كه تنها شايسته او مي باشد، نيست. انسان هاي كامل متصف به فضايل، به اين امر يقين دارند كه زمام اختيارشان در دست حاكم مطلقي است كه هر چه بخواهد انجام مي دهد، هركس را بخواهد عطا مي دهد و هر كس را نخواهد منع مي كند و اوست كه هر كار انجام دهد مورد سوال واقع نمي شود ولي همه را زير سوال مي برد.
معصومين(ع) با همه‌ي كمالات و فضايلي كه داشتند، خود را «عبد» خداوند مي‌دانستند و همه خوبيها را از او و براي او مي‌ديدند؛ آنها هرگز به عنايات خاص الهي كه شامل حالشان شده بود، مغرور نمي‌شدند و خود را در مقابل خداوند، داراي كمال و قدرت و علم و منزلتي نمي‌دانستند.
امام زين العابدين(ع) زينت متواضعان بود و بر قله بلندي از اين فضيلت رفيع قرار داشت، پيوسته خود را حقير و بي مقدار مي دانست و آنچنان با فقيران همنشين و هم سخن و همخوراك مي شد كه يكي از آنان به حساب مي آمد و با اين رفتار خويش به مردم مي فهماند كه خود بزرگ بيني لايق كسي جز خداوند نيست كه آفريننده آسمان ها و زمين هاست.
حضرتملاك حسب و مباهات را تواضع و فروتني مي‏دانست. از سخنان آن حضرت است كه: «لا حَسَبَ لِقُرَ شِيٍّ وَ لا عَرَبِيٍّ اِلاّ بِتَواضُعٍ؛ براي قرشي و عرب حسبي جز تواضع نيست.»[1]
و مي‏فرمود: «اِنَّ فِي السَّماءِ مَلَكَيْنِ مُوَكِّلَيْنِ بِالْعِبادِ فَمَنْ تَواضَعَ لِلّهِ رَفَعاهُ وَ مَنْ تَكَبَّرَ وَضَعاهُ؛ همانا در آسمان دو فرشته موكّل براي بندگان وجود دارد كه هركس براي خدا تواضع كند بالا مي‏برند و آن را كه تكبر كند، پايين آورند.»[2]
و مي‏فرمود: «سَبَبُ الرَّفْعَةِ‏التَّواضُعُ؛ تواضع وسيله بلندمقامي است.»[3]
او چنان آرام و متواضع راه مي رفت كه گويا پرنده اي بر روي سرش نشسته است و هرگز از مرز اعتدال بيرون نمي رفت.[4]

ادامه مطالب